Eindelijk zijn daar de feestdagen die voor velen een lichtpuntje zijn in deze coronatijd. We zijn toe aan de warmte en de gezelligheid en hopelijk laten de maatregelen het toe om samen te komen. Maar hoe houd je het gezellig binnen je gezin, met de kinderen?

In veel gezinnen, waar ik als gezinstherapeut even mag meekijken, zie ik regelmatig een verwarrende opvatting over hoe je het zo gezellig mogelijk maakt en houdt. Veel ouders streven dit na als doel, met als uitkomst helaas vaak het tegenovergestelde effect, namelijk: strijd. Niet alleen tijdens de feestdagen maar ook tijdens andere dagen, vooral als iedereen thuis is. Om te voorkomen dat de gezelligheid in het geding komt worden ouders voorzichtig, cijferen zij hun eigen wensen weg en vermijden grenzen aan te geven. Ze staan meer toe dan ze eigenlijk willen. Omdat ze bang zijn voor een conflict dat de gezelligheid kan verpesten, zien ze het maar door de vingers maar dan ontstaat er juist strijd.

Hoe kan het anders? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zowel de kinderen als de ouders ontspannen zijn, want gezelligheid is een gevolg daarvan. Daarvoor is het nodig duidelijke kaders aan te geven. Dat lijkt paradoxaal, maar juist wanneer een kind weet waar het aan toe is en de grenzen kent, kan het kind ontspannen spelen, ontdekken en zich ontwikkelen. Het hoeft geen energie te steken in een strijd om erachter te komen wat er van hem verwacht wordt. Hoe zien die kaders er concreet uit?

1. Voorstructureren: je hoeft niet de planning van de hele dag met ze te delen, maar vertel hen wat de volgende activiteit is en misschien ook wat er daarna komt. Dan weten ze wat ze kunnen verwachten. Dat kan ook in het klein: ‘Wanneer dit spelletje klaar is, gaan wij aan tafel om te eten’.

2. Wees duidelijk: wat mag niet en vooral wat mag wel. Als kinderen iets doen wat niet mag, spreek ze daarop aan, maak de consequentie duidelijk als ze ervoor kiezen ermee door te gaan en bied een alternatief. Dat kan zonder boos te worden. Kinderen zoeken nu eenmaal regelmatig de grenzen op. Dat hoort bij het opgroeien en bij het ontdekken hoe de wereld in elkaar zit en werkt. Het is dus niet persoonlijk naar jou als ouder. Zijn gedrag heeft dus nut en jullie zijn nu eenmaal zijn eerste oefenmateriaal omdat hij weet dat jullie toch wel van hem houden.

3. Geef je kind keuzes. Geef je kind keuzes. ‘Omdat ik het zeg,’ werkt bij veel kinderen averechts. Dat hoeft niet de hele dag maar zo af en toe een keuze zoals ‘wil je hagelslag of pindakaas op brood’ geeft je kind het gevoel zelf de touwtjes in handen te hebben. Verzet is dan minder nodig. Dat geldt voor alle leeftijden, misschien wel meer voor kinderen in de puberleeftijd.

4. Zorg dat de situatie stopt vóórdat je geïrriteerd raakt. Dit is niet altijd mogelijk maar kijk wanneer het wel lukt. Als je geïrriteerd op je kind reageert is het voor het kind niet helder of dat te maken heeft met hemzelf of met zijn gedrag. Kinderen voelen dan een persoonlijke afwijzing in plaats van dat ze het koppelen aan hun gedrag.

5. Heb oog voor de emoties van het kind. Ook als het kind even niet mag wat het wil. Boosheid uiten is gezond en zegt bijna altijd dat de band tussen ouder en kind goed is. Vuistregel is: gevoelens mogen er zijn, bepaald gedrag niet altijd. Hij mag dus boos zijn, maar niemand pijn doen en niks kapot maken. Kijk wat er achter de emotie zit, benoem deze, toon begrip en help hem met passend gedrag en een oplossing.

Met deze praktische tips creëer je zóveel voorspelbaarheid dat kinderen vrijwel altijd weten wat je gaat antwoorden als ze vragen om iets wat eigenlijk niet mag. En hoe leuk is het dan als het dan wel een keertje mag. Uiteraard met de ondertiteling dat het een uitzondering is; ‘Omdat het kerst is mogen jullie voor deze ene keer tot laat opblijven om buiten naar de sterren te kijken en daarna gaan we lekker in pyjama met een kop chocolademelk op de bank’.
Gezellige feestdagen!

Praktijk Binding
Beekboog 27
3772 TC Barneveld
T: 06 – 55 95 65 01
W: www.praktijkbinding.nl