Het zijn rotten in het vak met een liefde voor het boek. Joop Koster van boekhandel Koster en Ria Bekker van De Romijn, beide gevestigd in Barneveld. Al jarenlang zijn ze werkzaam in de boekenbranche en geven hun kijk op het huidige leesgedrag en kiezen een lievelingsboek.

Ze zijn het er beiden over eens dat de jeugd minder leest, “maar het papieren boek is wel een blijvertje,” meent Ria Bekker die al 21 jaar werkzaam is bij boekhandel De Romijn. “Het leesgedrag is wel duidelijk veranderd,” vertelt Joop Koster van uitgeverij en boekhandel Gebr. Koster.

Een boek is een kortere tijd populair
Joop Koster startte in 1979 samen met zijn broer de boekhandel en uitgeverij die vorig jaar veertig bestond. “Het werk is niet te vergelijken met veertig jaar geleden. Door de digitale wereld is het leesgedrag veranderd. Mensen tussen de vijftien en dertig jaar lezen veel minder dan vroeger en vooral korte teksten. Het is meer hap-snap. Ze nemen nauwelijks nog de moeite om een boek te lezen, laat staan een dik boek.” Dat kan Ria Bekker beamen. “Wij hebben veel vaste klanten, maar dat zijn oudere mensen. De jeugd gaat minder lezen. Een goed boek had je vroeger jarenlang in de verkoop. Maar die omlooptijd is enorm versneld. Een boek is een kortere tijd populair. Soms wordt een boek even heel veel verkocht vanwege een televisieprogramma waarin het is genoemd en daarna verdwijnt het weer. Het gevolg is dat er nog altijd heel veel boeken uitkomen, maar in kleinere oplages. Liever een tweede druk, dan met een overschot aan boeken blijven zitten.”

“De oplages zijn inderdaad lager,” vertelt Koster. “Binnen onze uitgeverij is dat ook zo. De markt is in de loop der tijd veranderd. Je moet meer titels uitbrengen om hetzelfde aantal boeken uit te geven. Dat is een uitdaging. Er is concurrentie van online boekhandels, maar wij profiteren natuurlijk van de combinatie van boekhandel en uitgeverij samen. Wij zitten in de markt van de christelijke boeken, ook dat is weer anders. We geven veel kinderboeken uit voor de zondagsscholen. Nu, zo vlak voor de kerst, is het dan druk. Van de lockdown in maart hadden we even last, maar dat heeft zich snel genormaliseerd. In de zomer profiteren we van veel toeristen op de Veluwe.”

‘Mijn vader schreef iedere dag een persoonlijke tekst’
“Ik moet zelf veel lezen, met name manuscripten. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik meer lees wat ik moét lezen dan wat ik wíl lezen. Boerenzoon: Ik lees sowieso minder dan vroeger. Een bijzonder boek vind ik het boek over Jacob Overeem, een boerenzoon die liever schrijver was. Wij hebben jaren terug een boek van hem uitgegeven: Slagschaduw over een Veluws dorp. Deze legendarische man is in 2005 overleden.

Er is inmiddels ook een aantal boeken over corona verschenen naar aanleiding van online lezingen van dominee J.M.D de Heer uit Middelburg en binnenkort verschijnt er een boek dat bestaat uit gebundelde brieven voor kinderen over corona, geschreven door schooldirecteur M.J. Visser uit Gouda. Mijn lievelingsboek is een boek dat mijn vader schreef. Hij was predikant in Barneveld en toen de uitgeverij nog maar net bestond schreef hij een Bijbels dagboek.
Elke dag een meditatieve gedachte over een Bijbeltekst. Dat is voor hem een enorm werk geweest. Wij mochten het uitgeven. Het is wel zes of zeven keer herdrukt.”

‘Lezen vind ik een eerste levensbehoefte’
Bekker: “Ik kan niet meteen een lievelingsboek noemen, er zijn er zo veel die mooi zijn. ‘De keuze’ van Edith Eva Eger bijvoorbeeld. Dat vind ik een prachtig boek. Het staat vol met levenslessen. Ik lees zelf veel over de tweede wereldoorlog. In de vakantie lees ik een boek per dag, maar verder kom ik er niet genoeg aan toe. Daarentegen vind ik lezen gewoonweg een eerste levensbehoefte. Gelukkig worden er nog altijd veel kinderboeken verkocht, vaak gekocht door opa’s en oma’s. Er wordt in de coronatijd over het algemeen ook wel meer gelezen.” Bekker vertelt dat ze houdt van de romantische boekhandel, met wanden vol boeken met een trap er tegenaan. “Soms vind ik boekwinkels een beetje te modern aangekleed. Geef mij maar die sfeervolle zogenaamde ouderwetse boekwinkel.” Koster: “In een boekhandel hoort een grote tafel te staan waar je even heerlijk kunt gaan zitten lezen. Het moet fijn zijn om er te komen. De ontlezing baart me wel zorgen. Er zijn heus nog wel echte lezers, die vooral kiezen voor het fysieke boek. Veel mensen komen terug van het lezen vanaf een e-reader. Willen we echt meer mensen aan het lezen krijgen, dan begint dat op school. Daarom is het belangrijk dat we leerlingen stimuleren meer te gaan lezen.”