Wanneer iemand overlijdt, moeten de erfgenamen erfbelasting betalen. Vroeger (voor 1 januari 2010) heette dit successierecht.

Je kunt erfbelasting besparen met een slim testament. Een voorbeeld ter illustratie: Paul en Herma zijn in gemeenschap van goederen getrouwd en hebben twee kinderen. Als één van beide echtgenoten overlijdt, komt de helft van het vermogen toe aan de langstlevende en de andere helft aan de erfgenamen van de overledene. Als er geen testament is, zijn de langstlevende echtgenoot en de kinderen de erfgenamen. De langstlevende en de kinderen erven ieder 1/3e deel van de nalatenschap. De andere helft van de gemeenschap van goederen is van de langstlevende.

Als er geen testament is, gaan alle bezittingen en schulden automatisch naar de langstlevende. De kinderen krijgen een vordering op de langstlevende ter grootte van hun erfdeel. Deze vorderingen kunnen de kinderen als uitgangspunt pas opeisen bij het overlijden van de langstlevende. Je zou deze vorderingen ook tegoedbonnen kunnen noemen. Deze regeling heet de wettelijke verdeling.

Voor de erfbelasting is in dit voorbeeld sprake van 3 erfrechtelijke verkrijgingen, namelijk bij de langstlevende en bij ieder van de kinderen.

De langstlevende heeft een vrijstelling van erfbelasting van € 680.645. De kinderen hebben ieder recht op een vrijstelling van € 21.559.
Voor partners en kinderen is over de eerste schijf (tot € 130.425) 10% erfbelasting verschuldigd. Over het meerdere is 20% erfbelasting verschuldigd.

In veel gevallen moet bij het overlijden van de eerste echtgenoot door de kinderen erfbelasting worden betaald doordat de waarde van hun erfdeel hoger is dan de vrijstelling voor kinderen. De langstlevende moet die belasting voorschieten.

Vaak wordt door deze regeling niet optimaal gebruik gemaakt van de vrijstellingen en de lage tariefschijf. Soms zal het wenselijk zijn dat de kinderen niet meer erven dan het bedrag van de vrijstelling voor kinderen. Dat is met name het geval als het vermogen niet op de bank staat, maar bijvoorbeeld in de woning zit. In andere gevallen is het juist wenselijk dat de kinderen bij het overlijden van de eerst overleden echtgenoot meer erven dan een ‘gewoon’ kindsdeel. Dit speelt bij wat grotere vermogens. Dan wil je juist graag dat de lage tariefschijf van 10% maximaal wordt benut en neem je voor lief dat bij het overlijden van de eerste echtgenoot erfbelasting moet worden betaald.

Je kunt in een testament een opvullegaat of afvullegaat opnemen. Daarmee kunnen de erfrechtelijke verkrijgingen van de langstlevende en de kinderen na het overlijden van de eerst stervende worden vastgesteld op het gewenste bedrag. Daardoor kan optimaal gebruik worden gemaakt van de vrijstellingen en de lage tariefschijf.

Verder kun je in je testament een geldbedrag aan je kleinkinderen toekennen. Per grootouder geldt voor ieder van de kleinkinderen een vrijstelling voor de erfbelasting van € 21.559.

Dit zijn slechts twee voorbeelden van testamentaire clausules waarmee erfbelasting kan worden bespaard. Wilt u er meer over weten of wilt u uw huidige testament laten checken of dat fiscaal optimaal is ingericht? Neem dan contact op met de notaris. Die is gespecialiseerd in het opstellen van testamenten en de fiscale afwikkeling daarvan en zal u graag adviseren.

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Dangremond Notariskantoor
www.denotaris.info