De een krijgt van nature al een zetje, de ander moet er moeite voor doen. Maar allemaal willen we toch het liefst zo lang mogelijk genieten van een fit lijf, een heldere kop en een plezierig leven. Hoe krijg je dat voor elkaar? Schrijfster Barbara van Beukering, zelf vijftiger, interviewde bekende Nederlandse vrouwen over ouder worden.

Ouder worden. Is dat bijzonder? Aan de vele berichten in de media te zien, wel. Het ene artikel buitelt over het andere met thema’s als ‘sporten na je vijftigste’ en ‘verander nu nog van baan’, zelfs de vlogs over ouder worden stapelen zich op. Vergeet ook niet alle onderzoeken over ouder worden. Iedereen lijkt er iets over te kunnen zeggen of willen zeggen.

Klaarblijkelijk is het feit dat we ouder worden niet het onderwerp, maar hoe we leuk en vooral een beetje strak en knap ouder worden. Zinvol werk, fijne vrienden en zo lang mogelijk uít de plooi. Klinkt goed, maar doe het maar eens. Vooral bekende Nederlanders doen er regelmatig een zegje over. Logisch, die hebben een imago hoog te houden. Over het algemeen zakt het vel bij ons toch eerder dan zij die de Linda, Libelle of cover van het blad Zin sieren. Maar hoe representatief zijn die antwoorden?

Neelie Kroes: ‘Het is puur een genoegen om te blijven werken’

Op zoek naar wat daarvoor nodig is, treffen we het boek van de vijftigplus-journaliste Barbara van Beukering over haar persoonlijke zoektocht naar een lang en gelukkig leven. Wat dat dan ook moge zijn. Dat vertellen haar de dames (waarom alleen dames?) die zij interviewde zoals Ireen van Ditshuyzen die op haar 76ste nog werkt aan een nieuwe documentaire omdat ze het niet laten kan, zegt ze zelf.

En schrijfster Annemarie Oster werkt ook nog lekker door op haar 75ste. “Ik heb behoefte mezelf te manifesteren”. Neelie Kroes vertelt dat ze werken heel interessant vindt, “maar dat heeft natuurlijk ook te maken met het werk dat ik doe,” meldt ze aan Beukering. “Als je dagelijks augurken in een potje moet stoppen, dan kan ik me voorstellen dat je dat niet meer tot je 75ste wilt doen. Maar ik werk altijd in interessante omgevingen. Het is puur een genoegen om te blijven werken.” Je werk leuk en interessant vinden, blijkt van groot belang om lekker lang door te gaan.

Op onze verdere zoektocht treffen we een exemplaar van de Libelle, hét magazine voor de ‘rijpere’ vrouw, zullen we maar zeggen. Actrice Monique van de Ven, ten tijde van het interview 64 jaar, rondde enige tijd geleden de Dokter Deen serie af. “Het lijkt me heerlijk om niets meer te hoeven”, vertelt ze aan een Libelle verslaggeefster. Om even later te vertellen dat ze het ziet als een béétje met pensioen gaan. “Er gaat vast nog wel wat komen”. Klinkt goed, maar alle genoemde banen lijken in de categorie droombanen te vallen zoals kunstenaars, schrijfsters en politica. Daar komt geen sjouwwerk aan te pas. Waarmee we ons kunnen afvragen of we wel een representatief verhaal hebben. Is dit wel de realiteit? Voor veel Nederlanders gaat dit ‘o zo leuke werk’ niet zonder meer op.

Coot van Doesburg: ‘Mannen van mijn leeftijd zijn enorme ouwe lullen’

Sociale contacten zijn enorm van belang voor wie een beetje leuk oud wil worden. De dames uit het boek van Van Beukering lijken weinig last van eenzaamheid te hebben, zetten de bloemetjes nog regelmatig buiten, en wie niet meer aan de man is, hoeft er over het algemeen ook geen meer. In ieder geval niet in huis. Actrice Olga Zuiderhoek verloor een aantal jaren geleden haar man, componist Willem Breuker. Ze vertelt niet uit te zijn op een nieuwe man, want ze redt het prima in haar eentje.

Zuiderhoek: “als iemand zegt: ik heb liever dat die asbak een beetje leuk schuin staat’, dan zeg ik gewoon: ‘Daar is geen sprake van. Die asbak eruit of jij eruit. Ik kies voor jou eruit. … Met Willem ging het wel goed, maar ik weet niet of dat op je zeventigste nog een keer gebeurt, ik denk het eigenlijk niet. Maar stel dat het gebeurt, dan lijkt het me hartstikke gezellig.”
Neelie Kroes hoeft geen man meer. “Ik ben zo’n einzelgänger en heb nog steeds zo’n gevreesd leven. In een relatie moet je tijd investeren. Dat zie ik mezelf niet meer doen. Ik heb het heerlijk.” Monique van de Ven is van mening dat je heel veel voor elkaar over moet hebben in een huwelijk. In ieder geval om een huwelijk goed te houden, want dat doet ze al ruim dertig jaren. Maar wat is goed? Ze geven elkaar in ieder geval veel aandacht, zij en haar man Edwin de Vries. Schrijfster en vertaalster Coot van Doesburg (75) verwoordt het anders: “Mannen van mijn leeftijd zijn enorme ouwe lullen over het algemeen”. Een man om leuke dingen mee te doen, vindt ze onzin. “Ik doe al leuke dingen.”

Astrid Joosten: ‘Na een tijdje denk ik: kom, ik boek een detox arrangement’

Dan nog even over mogelijke kwabben en rimpels. Annemarie Oster had op haar 58ste een facelift. Waar ze heel open over is geweest. Niemand lijkt daar nu nog aanstoot aan te nemen. En Botox dan? Astrid Joosten (59) durft niet niets te doen, meldt ze in de Linda. “Ik zie op tegen het verval.” Ze gaat naar de acupuncturist, zweert bij vitamine A-zuur waarvoor je naar de schoonheidsspecialiste moet en, zegt ze, “na een tijdje denk ik: kom, ik boek een detox arrangement. Een hotel aan het strand waar alles voor je geregeld wordt. Ik hoef nergens over na te denken. Ik kom vol energie thuis.”

Journaliste Wouke van Scherrenburg laat ‘af en toe een prik zetten’ vanwege de plooien naast haar mond. “Ik wil niet zo’n droef uiterlijk, met zo’n hangbekkie’. De dames op leeftijd willen het zo onzichtbaar mogelijk laten uitvoeren, maar willen het wel! Iemand accepteren zoals hij of zij is, dat blijkt toch niet mee te vallen. Van Scherrenburg: “Je zeventien voelen? Dat vind ik wel een ongelofelijke slappe smoes om maar nooit volwassen gedrag te vertonen, houd toch op. Ik voel me zo oud als ik ben.” Voormalig nieuwslezeres Noraly Beyer voelt zich echter 35. En dat is ze allang niet meer. “Op dat moment heb ik een niveau bereikt dat je niet meer groeit, maar dat je je verdiept, je krijgt dan meer lagen.” Neelie Kroes voelt zich leeftijdloos.

Francine Oomen: ‘Zorg goed voor jezelf, in plaats van voor anderen’

In de klassieker van Erica Jong, het boek ’Vrees voor vijftig’, veel gedoe over ouder worden. ‘De verbijsterende energie van vrouwen die de overgang achter de rug hebben is er wel, maar het optimisme om die energie van brandstof te voorzien ontbreekt.’ Jong ziet haar studie en werk en de strijd der emancipatie wegvallen tegen het beeld van haar ouder wordende lichaam. Zij is bovendien degene die uitermate helder het hoofdstuk ‘scheiding en nasleep’ in het boek hanteert. Een hoofdstuk dat actueler lijkt dan ooit nu veel 50plussers kiezen om uit elkaar te gaan. Soms na heel veel jaren. Het boek van Erica Jung is uit 1994.

En dan eindelijk treffen we een aantal mannen in het Linda Magazine. Maar geen enkele boven de vijftig jaar. Ze blijven allemaal tegen de 45 aanhangen, op eentje na… misdaadjournalist John van den Heuvel (54). De tekst gaat over zijn eerste liefde en het feit dat hij nu zo’n dertig jaar getrouwd is. Niks geen onthullingen als het gaat om ouder worden. En niets over het uiterlijk. Dat is toch vooral aan de dames besteed.

Terugkomend op die overgang die Erica Jong noemde. Is die nu echt zo dramatisch als schrijfster Francine Oomen doet voorkomen? Ze vond er op haar 52ste niets meer aan om zichzelf te zijn, vertelt ze in een interview naar aanleiding van haar boek ‘Oomen stroom over’. Ze geeft tips geeft om de overgangsperiode zo gezellig mogelijk door te komen. Tip 1: wees er open over en tip 2: Zorg goed voor jezelf in plaats van voor anderen.

Boek: Kruip nooit achter een geranium (2018), Barbara Beukering, uitgeverij Spectrum,
isbn: 978 90 00 353507

Boek: Vrees voor vijftig (1994) Erica Jong, uitgeverij De Prom, isbn 90 6801 368 8